İhtiyaç Türleri

   İhtiyaç beklenenle aslında var olan arasındaki farka denir. Bu fark arttıkça ihtiyaç büyür fark küçüldükçe ise ihtiyaç küçülür. İhtiyaç kişiden kişiye değişir. Bir kişi için ihtiyaç olan bir şey bir başkası için önemsiz bir şey ya da lüks bir şey olabilir. İhtiyaçlar bazı kategorilere ayrıştırılmışlardır ve böylece ihtiyaç türleri ortaya çıkmıştır. Bu ihtiyaç türleri: Normatif ihtiyaçlar, karşılaştırmalı ihtiyaçlar, hissedilen ihtiyaçlar, ifade edilen ihtiyaçlar, önceden tahmin edilen ihtiyaçlar, acil ihtiyaçlar olarak 6 kategoriye ayrılır. [3]

1-Normatif İhtiyaçlar: Norm kelime anlamı olarak “ kural olarak benimsenmiş, yerleşmiş ilkeye ya da yasaya uygun durum.” Normatif ihtiyaçlarda odak nokta normlardır. Yani ihtiyaç belirli bir norma göre oluşur. Bir örnek ile açıklamak gerekirse: Mesela diyelim bir dersten başarılı olabilmeniz için sınavdan en az 60 puan almanız gerekiyor ve sizin tek istediğiniz o dersi geçebilecek kadar puan alabilmek. O zaman 60 puan normu sizin ihtiyacınız olmuş oluyor.  Ya da aynı sınavdan A1 ile sınıfı geçebilmek için 100 puan almak gerekiyor ve bir başka öğrencinin hedefi A1 ile sınıfı geçmek. O zaman bu öğrencinin ihtiyacı olan 100 puan normudur. Bu örnekten de görüldüğü gibi ihtiyaçlar kişiden kişiye göre değişebilmektedir. [2]

2-Karşılaştırmalı İhtiyaçlar:  Bu tip ihtiyaçlar iki veya daha fazla şeyin karşılaştırılması sonucunda ortaya çıkarılan ihtiyaçlardır. Normatif ihtiyaçlardan farkı ihtiyacın bir kuralla zorunlu hale getirilmemiş olmasıdır. Bir örnekle açıklamak gerekirse: İki farklı sınıfın matematik dersinde göstermiş oldukları başarı ortalamasında sınıflardan birinin başarı ortalaması 60 iken diğerinin 80 diyelim ki. Bu iki sınıf karşılaştırılıp düşük ortalamaya sahip sınıfın da aynı başarı düzeyine ulaşması istenirse burada ihtiyaç olan şey sınıfın 80 puan ortalamasına çıkmasıdır. Bu ihtiyaç iki sınıfın karşılaştırılması sonucu ortaya çıkmıştır. [1]

3-Hissedilen İhtiyaçlar: Hissedilen ihtiyaçlar kişisel ihtiyaçlar olarak ele alınabilir. Bu ihtiyaçlar kişinin bilgi ve beceri düzeyiyle alakalı ihtiyaçlardır. Örnek vererek açıklamak gerekirse eğer: Mesela bir çalışanın performansı son 1 ayda düşüş göstermiş ve çalışan eski performansına dönmek istiyor. Bunun için ihtiyaç duyduğu şeyler onun hissedilen ihtiyaçlarıdır. [2]

4-İfade Edilen İhtiyaçlar: Hissedilen ihtiyaçların karşılanması ifade edilen ihtiyaçlar olarak adlandırılır. Bir önceki örnekten devam edecek olursak eğer çalışanın eski performansına dönmesi için gerekli olan ihtiyaçlarının karşılanmış haline ifade edilen ihtiyaçlar denir. [1]

5-Önceden Tahmin Edilen( Geleceğe Yönelik) İhtiyaçlar: Bu ihtiyaçlar şimdinin değil geleceğin ihtiyaçlarıdır. Yani şimdiki durumda ihtiyaç duyulmayan fakat gelecekte ihtiyaç olacağı düşünülen şeyler için geleceğe yönelik ihtiyaçlar denilebilir. Örnek vermek gerekirse: Mesela evinize bir misafir gelebileceği düşünülerek misafir için bir misafir havlusu alma ihtiyacı geleceğe yönelik bir ihtiyaçtır. [2]

6-Acil İhtiyaçlar: Mager’in tanımına göre bu ihtiyaçlar nadiren oluşan ve büyük felaketlere sebep olan başarısızlıklardır. Örneğin: Deprem, nükleer kazalar vb… [2]

Kaynakça:

1) http://aysesahin1.blogspot.com.tr/2016/03/ihtiyac-nedir-beklenen-kosullar-ile-var.html

2) http://ihtiyacanalizi.blogspot.com.tr/

3) http://ogta.net/lesson/ihtiyac-nedir